Wat heeft heerenkleeding te maken met financiële en juridische dienstverlening?
Het antwoord op deze vraag, vindt u in de onderstaande tekst.
Zoektocht:
In 2006 en de jaren daarvoor was ons kantoor gevestigd in een pand aan de Lanen te Harlingen. Naast de dokter*. Het enige medicijn dat onze buurman voorschreef, was alcohol. Goed advies en alcohol gaan niet samen. Het werd tijd voor een andere locatie.
Wij hadden al belangstelling voor het pand hoek Grote Kerkstraat/ Heiligeweg, echter vonden wij de vraagprijs in verhouding tot de onderhoudstoestand te hoog.Totdat wij in ons zoek jaar tot ons genoegen ontdekten dat de vraagprijs was bijgesteld naar een meer realistische prijs. De koop werd snel gesloten. Met dank aan de uitstekende instelling en handelen van zowel makelaar als eigenaar. Deze aankoop bezorgde ons het gevoel dat velen wel eens hebben, het had zo moeten wezen. Het verbouwen kon beginnen.
Michiel en Hanna Speijer
Heerenkleeding:
Na aankoop van het pand verzocht de makelaar namens de vereniging Oud Harlingen vriendelijk doch dringend de beschilderde muurreclame in stand te houden. Wij waren daar niet zo mee bezig. Welke raakvlakken heeft herenkleding met financiële en juridische dienstverlening. Het enige raakvlak dat we kunnen bedenken is, als adviseur netjes gekleed de klanten ontvangen En daar is geen geen reclame uiting over heerenkleding voor nodig. Daarbij is heerenkleeding ook nog eens verkeerd gespeld. We zullen er over nadenken.
Na verbouwing en verhuizing besloten mijn vrouw en ik dat ik zal uitzoeken welke functie, waarde of doel de muurschildering voor ons pand en/of Harlingen heeft. Om daar achter te komen, zal ik iets over de geschiedenis van het pand te weten moeten komen. Er zijn twee zaken die naar de geschiedenis van het pand verwijzen, de muurschildering en een tekst dat de eerste steen is gelegd door Elise Speijer, oud 3 jaar in 1910.
Op de website van de vereniging Oud Harlingen lees ik dat de vereniging in navolging van andere gemeenten begonnen is met het in ere herstellen van oude muurreclames. De vereniging hoopt dat vele Harlingers en toeristen de muurschilderingen zullen bewonderen. Historische muurschilderingen in een historische stad, wat wil je nog meer. Mensen kunnen gemotiveerd raken zich te verdiepen in de Harlinger geschiedenis en de kans op meer toeristen wordt vergroot. Dat laatste is weer goed voor onze lokale economie. Dit is reden genoeg om de muurschildering in stand te houden, maar geen reden genoeg om de ontdekkingsreis naar de geschiedenis van het pand te beëindigen. Want wie is Speijer? Op de muurschildering staat E.A. Speijer en op de tekst eerste steen gelegd staat Elise Speijer.
E.A. Speijer
Elkan Aron Speijer is in Harlingen op 1857 geboren. Hij trouwde met Saartje Isaac de Vries en ze kregen 13 kinderen 1). Op de locatie Grote Kerkstraat/Heiligeweg stond een allemanshuis. Speijer heeft het pand gekocht, verbouwd en een nieuw winkelhuis gevestigd 2).
In 1931 staat op het adres Grote Kerkstraat 24 Michiel Speijer ingeschreven 2). Op een oude foto van het pand staat in de reclame uiting geen E.A. Speijer, maar M. Speijer. Michiel heeft de zaak van zijn vader heeft voortgezet . Het lot van Michiel en zijn gezin is voor mij helemaal een reden de muurschildering in stand te houden. Het trieste lot van vele Joodse mensen tijdens de tweede wereldoorlog.
Michiel Speijer was getrouwd met Hanna Schulenklopper en zij kregen twee zonen . Elkan Aron en Cacil David. Michiel Speijer was vertegenwoordiger van de Joodsche Raad. Hij werd op 22 februari 1943 gearresteerd omdat hij een fles melk had gekocht. Op 26 maart 1943 kwamen Michiel, zijn vrouw Hanna en de kinderen Elkan Aron en Cacil David door vergassing om het leven in het vernietigingskamp sobibor.
Elize Speijer
Op het pand Heiligeweg 19 is te lezen dat Elize Speijer op 17 november 1910 oud 3 jaar de eerste steen heeft gelegd. Elize, is het jongste kind en jongste zusje van Michiel Speijer. Het is in haar leven gelukkig beter gegaan. Elize is in 1941 naar Amsterdam vertrokken. Zij heeft daar de oorlogsperiode doorstaan, haar beroep was manicure. Op 5 juni 1953 is ze naar Montreal in Canada vertrokken. Na de Canadese periode komt ze terecht in het Amerikaanse Galgary. Ze trouwt daar met Charles(Karel) Zuidema. Charles is een geboren Groninger van Joodsche afkomst die al jaren in Amerika woont. Charles is weduwnaar als hij met Elize trouwt. Charles heeft al een dochter uit het vorige huwelijk, zover bekend heeft Elize geen kinderen gekregen. Elize is in 2001 overleden. **).
Stroffelstienen(struikelstenen)
In de zomer van 2012 zijn bij de” Joodse panden” in Harlingen struikelstenen geplaatst. Het struikelsteenproject is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Voor de samenleving is het een manier de onderliggende verhalen levend te houden voor komende generaties. Voor mijn vrouw en ik is de combinatie van de muurschildering, de eerste steen gelegd en de struikelstenen, een eerbetoon aan alle Joodse mensen die tijdens de oorlog omgekomen zijn en in het bijzonder aan de Harlinger Joden.
Foto gekregen van de vorige eigenaar het jaartal wanneer de foto is genomen, is niet bekend.
Rob en Marijn Wilbrink, 2 juli 2012.
* Café de Dokter
Lijst van gebruikte bronnen:
1) http://www.genealogieonline.nl/genealogie-turksma/I2236.php 02-07-2012
2) http://www.kleinekerkstraat.nl/ 02-07-2012
**) met dank aan Ton van Schoten die ons deze informatie stuurde. Ton van Schoten is familie van Zuidema.